Het ontstaan van de Surinaamse Auto Rally Klub ( SARK )
De autorallysport wordt in Suriname al vrij lang beoefend, waarbij wij dan praten over het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw. Stafleden van bedrijven als de Surinaamse Bauxiet Maatschappij, Billiton, Bruynzeel en Mariënburg organiseerden toen rally’s waaraan ook met motorfietsen deel kon worden genomen. Ook de zwemverenigingen organiseerden voor hun leden en introducees regelmatig van dit soort evenementen, waarbij de Dolfijn Rally jarenlang een bekende klank is geweest. Het waren over het algemeen gezellige puzzelritten met hier en daar een ‘grap’, zoals het meenemen van een levende kip of een vers gebakken pannenkoek. Van meer serieuze aard waren de jaarlijkse Fajalobi Rally en de Rode Kruis Rally, beide georganiseerd door officieren van de TRIS (Troepenmacht In Suriname). De eerste was bedoeld voor leden van de officierssociëteit (VOS) en introducees, de Rode Kruis Rally als fundraising activiteit, waarbij steeds een behoorlijk bedrag aan het Surinaamse Rode Kruis kon worden overgedragen.
De “jantjes” van de TRIS hielpen tot 1975 mee met het bemensen van de posten. Al deze rally’s hadden één ding gemeen: het reglement werd per rally samengesteld en was uiterst summier. Was men de route kwijt dan was er een enveloppe die geopend kon worden en men dan kon lezen waar de finish was. Zo kon het bijvoorbeeld gebeuren dat een heerlijke nasi te Uitkijk gereed stond, door niemand werd geproefd omdat men niet uit de route kwam en de deelnemers, na gezamenlijk bij een chinees een biertje te hebben gepakt en de enveloppe te hebben opengescheurd, regelrecht naar het eindpunt reden. Deze rally’s, beter gezegd puzzelritten, werden op zondagmorgen verreden, waarbij de prijsuitreiking ‘s middags plaatsvond. De eerste nachtrally was de Fajalobi Rally van 1969. Daar het een onmogelijke taak moest zijn om de gehele nacht geconcentreerd rally te rijden, hadden enkele deelnemers bij hun arts om een pepmiddeltje gevraagd en zo werd rond middernacht, enigszins plechtig, een wit pilletje geslikt dat waarschijnlijk niet veel anders dan een aspirientje zal zijn geweest. En natuurlijk veel koffie!
CAYENNE-PARAMARIBO RALLY
Toch was deze nachtrally een eerste indicatie dat een groep rallyrijders iets meer wilde dan een gezelligheidsritje op zondagmorgen. Het was dan ook niet verwonderlijk dat, nadat de veerverbinding in 1969 met Frans Guyana tot stand was gekomen een Cayenne-Paramaribo rally werd aangekondigd, de belangstelling enorm te noemen was. Niet minder dan 38 equipes verschenen op 28 februari 1970 om drie uur in de ochtend aan de start. Cayenne was geheel in de rallysfeer met de volbeplakte en bepakte rally-auto’s, voorzien van een groot startnummer op de portieren…net echt! Gendarmerie en militairen, compleet met helikopter, zorgden voor de verkeersveiligheid op Frans grondgebied, en in de dorpen langs de route waaide de Franse driekleur. Met een stijlvolle prijsuitreiking in hotel Torarica werd deze internationale rally -acht Franse equipes hadden deelgenomen- besloten. Het was een daverend succes en de vraag was naar meer! Bij het uitzetten van de route in Frans Guyana werd verschillende keren geprobeerd de mooie savanne gebieden in de route op te nemen, doch wegens de nattigheid (december/januari) moest hiervan worden afgezien. Maar ook Suriname heeft savannes, waarvan de O.P.-Savanne bij Zanderij wel de bekendste is. Het zou echter onverantwoordelijk zijn om een personenauto dit gebied in te sturen; je kon vast te komen zitten en zelfs verdwalen! Met de hulp van de halve legermacht van de TRIS, inclusief drietonners, jeeps, ambulance en takelwagen, alsmede een verkenningsvliegtuig, kon het grote avontuur gewaagd worden:
DE SAVANNE RALLY
Op 7 en 8 november 1970 vond de eerste savanne rally plaats. 57 Auto’s, voorzien van vele nodige en onnodige attributen en reclames en met een groot nummer op de motorkap, teneinde vanuit de lucht herkenbaar te zijn, zouden het 24 uur lang moeten volhouden in een gebied waar wegen vaak afwezig zijn. Een letterlijk ‘hoogtepunt’ in deze rally was de overnachting op de Brownsberg waarbij de kronkelende weg naar boven wegens de ingevallen regens spekglad was geworden. In hangmatten, op stretchers of in de auto werd een paar uurtjes geslapen. In het savanne gebied zelf zijn vele onervaren rijders op de gekste plaatsen terecht gekomen en is er door hen veel graafwerk verricht. Met de hulp van luchtverkenning en terreinvoertuigen van het leger zijn toen alle deelnemers uiteindelijk toch aan de finish gekomen. De vele woorden die voor en tijdens de prijsuitreiking werden gesproken illustreren dit autosportgebeuren voldoende. ‘Niemand zal vergeten hoe een savanne eruit ziet’, ‘je kwam op plekjes waar je normaal nooit komt, ‘de organisatie was af’.
SARK
Twee grote rally’s in één jaar vroegen gewoon om meer georganiseerde aanpak van de rallysport in Suriname. Op 27 januari 1971 vond dan ook de oprichting plaats van de Surinaamse Auto Rally Klub met als voorzitter Bert Storm van Leeuwen, rallyrijder van het eerste uur.
In artikel 2 van de statuten van deze vereniging, die in april 1972 door de leden werden goedge-keurd, staat als taak van de SARK ondermeer vermeld: ‘het doen verwezenlijken van een jaarlijkse savanne rally of een ander evenement van gelijke orde’. Inmiddels had in 1971 de tweede savanne rally plaatsgevonden, waarbij de organisatoren het presteerden om de deelnemers in het schitterende Blaka Watragebied te krijgen. Suralco had voor de veerverbinding bij Carolina gezorgd voor een enorme dekschuit met duwboot. In de jaren die nu volgden werd een ‘Officieel Reglement voor het Uitzetten en Rijden van Betrouwbaarheidsritten’ geïntroduceerd en werd er naarstig gezocht naar nieuwe gebieden voor de jaarlijkse savanne rally. Dat een van de bestuursleden van de SARK luchtfotograaf bij het Centraal Bureau Luchtkartering was, werd weerspiegeld in de vele luchtfoto’s en kaarten die gebruikt konden worden bij het zoeken naar nieuwe mogelijkheden.
Jaarlijks werden verschillende rally’s onder auspiciën van de SARK georganiseerd en verreden en in november 1974 vond reeds de eerste lustrum savanne rally plaats vanaf donderdagavond tot zondagmiddag. Dit was een waar hoogtepunt, maar de toekomst van de savanne rally zag er somber uit. Met de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 verdween de TRIS, zonder wiens hulp een savanne rally ondenkbaar was. Weliswaar waren de militairen als controlepostbemanning inmiddels grotendeels vervangen door bordjes met een letter en een cijfer, maar vooral de maaltijd-voorziening en het transport waren steeds een TRIS-aangelegenheid.
Met dezelfde durf en inventiviteit waarmede bruggen gebouwd of gerepareerd werden, ‘veerponten’ ingezet, wegen aangelegd en overnachtingsplaatsen ingericht, werd ook de Savanne Rally 1976 aangepakt. Vanaf dat moment begonnen de Parbo Boys, de ‘gouden ploeg’, zich in belang-rijke mate met de fourage te bemoeien. Een andere consequentie van het vertrek van de TRIS was het wegvallen van de jaarlijkse Rode Kruis Rally. De Fajalobi Rally is nog enkele malen door burgerleden van de VOS georganiseerd, maar ging uiteindelijk ook de rallygeschiedenis in.
Nieuwe rally’s verschenen daarentegen, zoals de DSB Rally, jarenlang georganiseerd door de personeelsvereniging van de Surinaamse Bank, de SLM Rally met aantrekkelijke vliegtickets als prijzen, de VMS Rally, georganiseerd door de Vereniging Medische Studenten, de Billiton Rally, de Suralco Rally, de Phagwa Rally, de Keti-Koti Rally en de VAT Rally, welke meestal een jaarlijks karakter kregen.
De Savanne Rally kreeg internationale bekendheid. Rallyrijders uit Trinidad & Tobago, Barbados, Curaçao, Aruba, Nederland en Amerika nemen nu regelmatig deel aan dit unieke rallygebeuren, zoals het elders in de wereld niet kan worden beleefd. Deze rally wordt gezien als een unieke gelegenheid om het mooie binnenland van Suriname zelf met de auto te ontdekken. Immers, niet het winnen is belangrijk, maar genieten van het tropisch regenwoud en het uitrijden van de savanne rally is het doel hiervan.
Savanne rally…
if you can dream it, you can do it!